ROMANTİZM:
- Klasisizme tepki olarak ortaya çıkmıştır.
- Fransa’da ortaya çıkmıştır.
- 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır.
- Bireye, öznelliğe, akıl dışılığa, düş gücüne, kişiselliğe, kendiliğindenciliğe, sınırları aşıp zorlayıp geçmeye önem verilir.
- Konuya önem verilir.
- Din duygusu ve milli konulara yer verilir.
- Sanatçının hürriyetini savunur.
- Bu akımın özgürlük düşüncesi ve toplumculuk anlayışı Tanzimat sanatçılarına çekici gelmiştir.
- Klasisizmin katı kurallarının sanatçıyı sıktığına inanılır.
- Tabiatın güzelliklerini dile getirmek sanatın görevidir.
- Doğa tasvirlerine yer verilir.
- Dış dünyayı duygu ve hayal gücüyle zenginleştirerek vermek sanatın görevidir.
- Ak- kara çatışmasına, karşıtlıklara yer verilir.
- Kahramanlar, halkın arasından veya tarihten çarpıcı kişiler seçilir.
- Victor Hugo, 1827’de yazdığı Cromwel adlı eserinin önsözünde ilkelerini belirtmiştir.
- Rousseau, Voltaiere, Montesguieu, Shakespeare romantizmin hazırlayıcıları olmuşlardır.
- Bireyselliği ve doğayı gündeme getirir.
- VİCTOR HUGO: Sefiller, Notre Dame de Paris, Hernani, Cromwel,
- SHAKESPEARE: Trajedileri: Hamlet, Romeo ve Julliette, Macbeth, Othello, Kral Lear; Komedileri: Venedik Taciri, Yanlışlıklar Komedyası, Windsorlu Şen Kadınlar
- JEAN JAC ROUSSEAU: Emile, İtiraflar, Toplum Sözleşmesi
- VOLTAİRE: Zadig (roman), Candide (roman)
- MONTESGUİEU: Kanunların Ruhu (felsefe kitabı), İran Mektupları
- LAMARTİNE: Graziella (roman), Raphael (roman),
- SCHİLLER: Wilhelm Tell, Don Carlos, Haydutlar, Mary Stuart
- DANİEL DEFOE: Robinson Cruise
- JONATHAN SWİFT: Gülliverin Gezileri
- ALEXANDRE DUMAS: Üç Silahşörler, Monte Cristo Kontu
- CHATEAUBRİANDE: Atala, Rene
- ALFRED DE MUSSET: Geceler, Şamdan
- ALFRED DE WİGNY: Kurdun Ölümü, Çoban Evi,
- JOHAN WOLFGANG GOETHE: Faust, Genç Wertherin Acıları (mektup biçiminde yazılmış bir psikolojik romandır. Rousseau’nun bir eserinin etkisiyle yazılmıştır. Wilhelm Meister, Wilhelm Meisterin Seyahatı, Egmont (dram)
- LORD BYRON: Kabil, Sardanapal, Don Juan, Dara Childe Harlondun Gezisi
- PUŞKİN: Yüzbaşının Kızı (roman), Maça Kızı (roman), Kafkas Esir (şiir kitabı), Çingeneler (şiir kitabı), Bahçesaray Çeşmesi, Dubrovski
- Namık Kemal, Abdülhak Hamit, Ahmet Mithat Efendi, Recaizade Mahmut Ekrem Türk edebiyatında romantizmin temsilcileridir.