Peyami Safa Fatih-Harbiye Romanı Özeti
FATİH-HARBİYE: Peyami Safa’nın romanıdır. Peyami Safa’nın Doğu-Batı, alafrangalık, yerlilik, şarklılık, ruh, madde gibi sosyal ve felsefi konuları derinliğine ele aldığı romanlardan biridir. Şinasi ve Neriman çocukluk arkadaşlarıdır. Neriman’ın babası Faiz Bey’dir ve Şinasi’yi çok sevmektedir. Herkes bir gün Şinasi ile Neriman’ın evleneceğini düşünmektedir. Neriman ve Şinasi İstanbul’da konservatuarda okuyan iki gençtir.
Neriman, Fatihli muhafazakâr geleneklerine bağlı bir ailenin kızıdır. Fakat Harbiye’de yaşanan, balolu, çaylı ve hareketli alafranga hayatlara özenmektedir. Neriman, oturduğu mevki olan Fatih’i sevmemektedir. Çünkü Fatih, Doğu’yu, gelişmemişliği ve eskiyi temsil eder. Muhafazakâr bir genç olan Şinasi ile Neriman birbirlerini severler. Ancak Neriman Batı tarzı hayata özenmektedir. Giderek Neriman, Şinasi’den soğumaya başlar. Şinasi ile Neriman’ın hayat anlayışlarındaki farktan dolayı sevgileri uzun sürmez.
Bir gün Macit, denilen yakışıklı, zengin ve kibar birisiyle tanışır. Macit, Harbiye’de oturmaktadır. Harbiye, gelişmişliği ve Batı’yı simgeler. Babası ona Şinasi ile evlenmesini teklif eder. Neriman Alafranga bir hayat yaşayan Macit’le tanıştıktan sonra Macit’le arkadaşlık kurar. Neriman, kendi muhitinden olan ve onu derin aşkla seven Şinasi’yi bırakarak Beyoğlu genci Macit ile düşüp kalkmaya başlamıştır. Neriman, bu arada alafranga hayatın çirkinliklerini de görmüş ve sonunda bu hayatın hiç de umduğu gibi olmadığı gerçeğini fark etmiştir. Bir gün Macit Neriman’a balo davetiyesi verir ve baloya davet eder. Neriman baloya gitmeyi çok istemektedir.
Ama gitmesi için babasının iznini almak zorundadır. Tam babasına söyleyecekken babası ona Şinasi ile evlenmesini teklif eder. Hemen reddetmez ve iki üç ay mühlet ister. Ve baloya Şinasi ile gitmesi koşuluyla da izin alır. Elbise için vitrinleri gezmeye çıktığında dayısının kızlarına uğrar. Çünkü dayısının kızları bu işlerde oldukça deneyimlilerdir. Eve gittiğinde bir kadının ağlamaktan harap olduğunu görür ve nedenini sorar.
Nedeni kızının intiharıdır. Kızı Rus gitariste âşık olmuştur. İkisi de başta çok mutlulardır ve birbirlerini çok sevmektedirler. Ancak çok sefil bir hayat sürmektedirler. Buda kıza tak etmiştir. Günün birinde zengin bir adamla tanışan kız genci terk eder ve adamla yaşamaya başlar. Artık balolara gidebilmekte ve her istediğini yapabilmektedir. Ancak gerçek mutluluğu bulamamaktadır. Tahsil görmüş bir kız olduğundan hakiki güzelliği aramaktadır. Musiki, mütalaa ve samimiyet…
Rus gencinde bunları bulabiliyordu ancak zengin adamda bunları bulamamaktadır. Sonunda, gence dönmeye karar verir ve aramaya başlar. Büyük uğraşlar sonucu bulur ama genç kabul etmez. Kız bunun verdiği üzüntü ile evine gider ve tabanca ile kendini öldürür. Hikâyeden çok etkilenen Neriman evden izin alarak ayrılır. Kendi evine gelir ve babasına artık baloya gitmek istemediğini ve Şinasi ile evlenmeyi kabul ettiğini söyler… Sonunda Şinasi’ye dönecektir. Devir Cumhuriyetin ilk yıllarıdır.