HİKÂYE:
Hikaye ne demektir? Özellikleri Nelerdir
- Yaşanmış veya yaşanma ihtimali olan olayların kişi yer ve zamana bağlı olarak anlatıldığı eserlerdir.
- Modern öykü ve romanın yerini Divan Edebiyatı’nda özellikle mesnevi olmak üzere mesnevi, masal, destan, halk hikâyesi tutar.
- Divan edebiyatındaki gazavatnameler (savaş hikâyeleri) ile menakıpnameler (çeşitli menkıbeler) de bu türün kaynakları arasında sayılabilir.
- Hikâyenin yapı unsurları: Olay örgüsü, kişiler, zaman, mekân
- Mutlaka bir olay vardır.
- Olayın ortaya çıkması için kişiler, zaman ve mekâna ihtiyaç vardır.
- Olayı yaşayan kişiler vardır.
- Olayın yaşandığı zaman vardır.
- Olayın yaşandığı yer vardır.
- Hikâye üç bölümden oluşur: Serim, düğüm, çözüm.
- Serim bölümünde:
- a)Olay, sorun tanımlanır.
- b)Kahramanlar hakkında bilgi verilir, kahramanlar tanımlanır.
- c)Mekân hakkında bilgi verilir.
- Düğüm bölümünde:
- a)Sorun karmaşıklaşır.
- b)Engeller ortaya çıkar.
- c)Kahramanlar hakkında geniş bilgi verilir.
- d)Olay okuyucuyu meraklandıracak bir şekilde anlatılır.
- Çözüm bölümünde olayın nasıl sonuçlandığı açıklanır, sorun çözülür, okuyucunun merakı giderilir.
- Hikâyede olay, temayı beraberinde getirir, olayın ortaya çıkması için kişilerin karşılaşması veya çatışması gerekir.
- Farklı türde hikâyelerin ortaya çıkması; anlatıcı ile anlatılan arasındaki ilişki, tema çevresinde yapıcı öğelerin düzenlenmesi ve bu öğelerin birbiriyle ilişkisinden kaynaklanır.
- Beş çeşidi vardır: Olay hikâyesi, durum hikayesi, halk hikâyesi, ben merkezli hikâye ve manzum hikâye
- İlk hikâye İtalyan Boccacio’nun “Dekameron” (On Gün) adlı eseridir.
- Bunu Cervantes’in ve İngiliz yazar Geforrey Chaucer’in eserleri izler.
- 15. yüzyılda Mercimek Ahmet’in Farsçadan çevirdiği Kabusname, 15. Yüzyılda derleyip yazıya çevrildiği tahmin edilen Dede Korkut Hikâyeleri, düzyazı türümüzün öyküye kaynaklık eden ilk ürünleri olarak alınabilir.
- Divan Edebiyatı’nda modern öykü ve romanın yerini tutan en önemli tür mesnevidir.
- Türk edebiyatında ilk hikâyeler, Ahmet M. Efendi’nin “Letaif-i Rivayat” adlı eseridir.
- Batı tekniğine uygun ilk hikâye Sami Paşazade Sezai’nin “Küçük Şeyler” adlı eseridir.
- Konuşma diliyle yazan ilk hikâyeci Ömer Seyfettin’dir.
- Kısa hikâyeciliği meslek haline getiren yazar Ömer Seyfetin’dir.