HALK HİKÂYESİ:
Halk Kikayesi Nedir? Özellikleri Nelerdir?
- Nazım-nesir karışıktır.
- Sevgi ve kahramanlık konuları işlenir.
- Kişiler gerçek hayattakilere yakındır, olağanüstülükler sınırlıdır.
- Oluşturuldukları çağdaki sosyal yapıyı ve iç mücadeleleri yansıtır.
- Anlatıcıları okuryazar, az çok kültürlü kişilerdir.
- Halk hikâyeleri a) Döşeme b) Asıl hikâye c) Dua olmak üzere üç bölümden oluşur.
- Olayların geliştiği bölümler nesir, duyguların yoğun olarak anlatıldığı bölümler nazım şeklindedir.
- Hikâyelerden bazılarının yaratıcısının serüvende yer alan âşıklar olduğu ileri sürülür.
- Destan geleneğinden roman, hikâye geleneğine geçiş dönemi eserleridir.
- Hikâye türünün en eski örnekleridir.
- Konularını gerçek hayattaki -genellikle kavuşulamayan- aşklardan alır.
- Sevgiliye kavuşma yolundaki maceraları anlatan hikâyelerdir.
- Aşk konusunun işlendiği halk hikâyeleri ve kahramanlık konusunun işlendiği halk hikâyeleri olarak ikiye ayrılsa da, birçoğunda aşk ve kahramanlık iç içedir.
- Yer yer masal ve destan özellikleri gösterir.
- Olay ve kişiler gerçeğe daha yakındır.
- Ozan ya da âşık adı verilen kişiler tarafından anlatılır.
- Saz eşliğinde anlatılır.
- Kahraman, idealist bir tiptir.
- Alp tipi, yerini âşık tipine bırakmıştır.
- Başlangıçta kahramanlık, sonra kahramanlık ve aşk daha sonra sadece aşk konuları işlenmiştir.
- Hem epik eserlerin hem de modern roman ve hikâyelerin kişi ve olaylarını içerir.
- Her çeşit olay yer alabilir.
- Halk şiirinin bütün şekillerine rastlamak mümkündür.
- Halk hikâyelerinin tanınmasında ve yayılmasında 15. yüzyıldan sonra meddahların büyük rolü olmuştur.
- Hikâyeyi anlatan âşık, dinleyicilerin ilgilerini çekmek için onlarla şakalaşabilir.
- Arzu ile Kamber
- Âşık Garip (Eflatun Cem Güney)
- Derdi Yok ile Zülfü Siyah
- Dertli Kaval (Eflatun Cem Güney)
- Elif ile Mahmut
- Emrah ile Selvihan Hikâyesi (Ercişli Emrah)
- Erciş ile Emrah
- Ferhat ile Şirin
- Gül ile Ali Şir
- Gül ile Sitemkâr
- Kerem ile Aslı (Eflatun Cem Güney)
- Melihşah ile Güllühan
- Sevdakar (Âşık Şenlik)
- Tahir ile Zühre (Eflatun Cem Güney)
- Yusuf ile Züleyha
- Arslan Bey (Kahramanlık konulu)
- Battal Gazi (Kahramanlık konulu)
- Beyböyrek (Kahramanlık konulu)
- Eşref Bey (Kahramanlık konulu)
- Kan Kalesi (Kahramanlık konulu)
- Kirmanşah (Kahramanlık konulu)
- Köroğlu (Kahramanlık konulu)
- Latif Şah (Âşık Şenlik) (Kahramanlık konulu)
- Salman Bey (Âşık Şenlik) (Kahramanlık konulu)
- Şah İsmail (Kahramanlık konulu)