Cuma Namazı
Haziran 01, 2013
hazırlık çalışmasıyla ilgili araştırmalarını arka-
daşlarıyla paylaşmalarını sağlayınız.
5. Öğrencilerinizden 6. konunun “Düşüne-
lim” bölümündeki soru ile ilgili düşüncelerini
açıklamalarını isteyiniz.
6. Öğrencilerinizin Kur’an-ı Kerim mealin-
den Cuma suresini bulup cuma namazıyla
ilgili ayetleri okumalarını sağlayınız.
7. Öğrencilerinize cuma namazının dini-
mizdeki önemini, bu namazın ne zaman kim-
ler tarafından ve nasıl kılınması gerektiğini
öğrenmeleri için konunun giriş paragrafını ve
İnternet sayfası görüntüsünde yer alan “Cuma
Namazının Dindeki Yeri” başlıklı metni okutu-
nuz. Cuma namazıyla ilgili ayet meali ve hadis
tercümelerini perdeye yansıtıp yorumlatınız.
“Kim, Neler Belirledi?” etkinliğini yaptırınız ve
52. sayfadaki “Cuma Namazını Nasıl Kıldım?”
başlıklı metni okutunuz.
8. Cuma namazıyla ilgili resimleri yansıtıp
yorumlatarak 52. sayfanın sonundaki “Listele-
yelim” etkinliğini yaptırınız.
Ölçme ve Değerlendirme
Cemaatle namazın ve cuma namazının
nasıl kılındığını sorarak öğrencilerinizin öğren-
me düzeylerini belirleyip değerlendiriniz.
Gelecek Derse Hazırlık
1. Öğrencilerinizi gruplara ayırarak onlar-
dan ilmihâl kitaplarından bayram, cenaze ve
teravih namazları ile namazı bozan durumlar
hakkında bilgiler araştırıp sunum hazırlamala-
rını isteyiniz.
2. Bayram, cenaze ve teravih namazıyla
ilgili resimleri yansıtmak için asetat veya slayt
hazırlayınız/ hazırlatınız.
6. Cuma Namazı
DÜŞÜNELİM
Müslümanlar için cuma gününün diğer günlerden farkı nedir?
Cuma namazı, cuma günü öğle namazı vaktinde camide kılınması gereken bir namazdır. Bu
namazın dinimizdeki önemini öğrenmek için aşağıdaki İnternet sayfası görüntüsünde yer alan metni
okuyunuz.
http://www.diyanet.gov.tr/turkish/duyurular/secmeorta.asp?id=220821
Cuma Namazının Dindeki Yeri
Aylar içinde ramazan ayı, geceler içinde Kadir Gecesi ne kadar önemli ise günler içinde de
cuma günü o kadar önemlidir. Çünkü cuma günü Müslümanların bir araya geldikleri ve cemaatle
haftalık ibadetlerini yerine getirdikleri önemli bir gündür. Cuma günü Müslümanların en önemli
görevi haftalık ibadet olan cuma namazını kılmalarıdır. Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah müminlere
şöyle seslenmektedir: “Ey iman edenler! Cuma günü namaza çağrıldığı (ezan okunduğu)
zaman, hemen Allah’ı anmaya koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilmiş olsanız, elbette bu,
sizin için daha hayırlıdır.” (Cum’a suresi, 9. ayet.).
Peygamberimiz ilk cuma namazını Mekke’den Medine’ye hicret esnasında Medine yakınla-
rında Ranûna Vadisi’nde kıldırmıştır (İbn Hişâm, I, 496.). O, “Cuma namazına gitmek, ergenlik
çağına ulaşmış her Müslüman’a farzdır.” buyurmuştur (Ebu Davud, Taharet, 129. hadis.).
Cumanamazı,onrekâtlıbirnamazdır.Dörtrekâtilksünnetkılındıktansonraimamtarafından
hutbe okunur. Hutbeden sonra iki rekât farz ve dört rekât da son sünnet kılınır. Farzın cemaatle
kılınması zorunludur. Cuma namazı kılınınca ayrıca o gün öğle namazı kılınmaz.
Cuma namazı; sosyal dayanışma ve kaynaşmaya, birlik ve beraberliğe, İslami bilgilenme ve
bilinçlenmeye yardımcı olan bir ibadettir.
Cuma namazı belirli şartları taşıyan Müslümanlara farzdır. Bu şartlar şöyle sıralanabilir:
a) Müslüman, akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış olmak.
b) Sağlıklı olmak: Cuma namazına gidemeyecek kadar kötürüm, felçli, engelli ve hasta kim-
seler ile bunlara zorunlu olarak bakmak durumda olanlar, cuma namazına gittiği takdirde hastalı-
ğının artmasından veya uzamasından korkanlar, yürüyemeyecek derecede yaşlı kimseler cuma
namazı kılmakla yükümlü değillerdir. Görme engelliler camiye gelebiliyorlarsa veya kendilerini
camiye götürebilecek refakatçileri varsa cuma namazı kılmakla yükümlüdürler.
c) Yerleşik olmak: Bir insana cuma namazının farz olabilmesi için namazı kılacağı yerde ika-
met ediyor olması, misafir olmaması gerekir. İkamet ettikleri yerden en az 90 km uzaklıkta bir yere
15 günden az kalmak üzere giden kimseler dinimizce misafir sayılırlar. Dolayısıyla belirtilen uzak-
lıktaki yerlere yolculuk yapanlara veya böyle yerlerde misafir olanlara cuma namazı farz değildir.
ç) Erkek olmak: “Cuma namazı kılmak, her Müslüman’a farzdır. Ancak dört grup insa-
na; köle, kadın, çocuk ve hastaya farz değildir.” (Ebu Davud, Salât, 215. hadis.) anlamındaki
hadis, cuma namazı kılmakla kimlerin yükümlü olduğunu ifade etmektedir.
Kendilerine cuma namazı farz olmayan kimseler, cuma namazı kılarlarsa namazları geçerli
olur ve artık o gün ayrıca öğle namazı kılmazlar…
(Düzenlenmiştir.)
KİM, NELER BELİRLEDİ?
İnternet sayfasında anlatılanlardan hareketle cuma namazı hakkında örnekteki gibi ilkeler
belirleyerek sınıfça ortak bir liste hazırlayınız.
✔ Cuma namazı, farz bir namazdır.
✔ ..............................................................................................................................................
✔ ..............................................................................................................................................
✔ ..............................................................................................................................................
✔ ..............................................................................................................................................
51
Cuma namazının kılınışı, genel olarak günlük namazların kılınışı gibidir. Bu namazın nasıl kılın-
dığını öğrenmek için aşağıdaki metni okuyunuz.
CUMA NAMAZINI NASIL KILDIM?
Beşinci sınıfı tamamlamış, yaz tatiline girmiştim. Birkaç gün dinlendikten sonra babam,
mahallemizin camisinde açılan Kur’an kursuna gitmemin yararlı olacağını söyledi. Ben de böyle
bir uğraş istiyordum. Sürekli evde kalmaktan ve zamanımı boşa geçirmekten sıkılmıştım. Arka-
daşlarımdan bazılarının da bu kursa gideceğini öğrenmiştim. Babama kursa gitmek istediğimi
belirttim ve ertesi gün camiye giderek kursa başladım.
Kursta hem Kur’an okuma hem de dinî bilgiler öğretiliyordu. Perşembe günkü dersimizde
hocamız cuma namazı hakkında bilgiler verip bu namazın nasıl kılınacağını anlattı. Cuma nama-
zının dinimizce çok önemli olduğunu, geçerli bir özrü olmayan ve belirli şartları taşıyan Müslü-
manların bu namazı mutlaka kılmaları gerektiğini belirtti.
Cuma günü kurs yoktu ama yine de erken-
den kalktım. Hem bir gün önce öğrendiğim
bilgileri pekiştirmek hem de cuma namazı için
hazırlık yapmak istiyordum. Kahvaltıdan sonra
cuma namazının kılınışı ile ilgili bilgileri tekrar
okudum. Bu sırada minareden cuma nama-
zına hazırlık çağrısı olan sala verildi. Ben de
camiye gitmek için hazırlık yapmaya başladım.
Tırnaklarımı kesip banyo yaptım. Banyo sıra-
sında, daha önce babamın öğrettiği şekilde
boy abdesti aldım. Temiz elbiselerimi ve çorap-
larımı giyip camiye gittim.
Camiye vardığımda vaaz başlamıştı. Sessizce oturup vaaz dinledim. Vaazın sonlarına doğ-
ru ezan okundu. Ezanla birlikte cami iyice kalabalık olmaya başladı. Vaaz bittiğinde camide hiç
boş yer kalmamıştı. Birbirimize iyice yaklaşmamıza rağmen yine de cemaatin bir bölümü nama-
zını avluda kılmak zorunda kaldı.
Vaazın bitiminde müezzin salavat
getirdi. Hep birlikte ayağa kalktık. Her biri-
miz ayrı ayrı cuma namazının dört rekâtlık
ilk sünnetini öğle namazının ilk sünneti
gibi kıldık. Sünnetin bitiminde imam min-
bere çıktı ve yüzü cemaate dönük olacak
şekilde oturdu. Cami içinde okunan ezanın
ardından ayağa kalktı ve hutbe okudu.
Hutbe bittiğinde müezzin kamet getirir-
ken imam minberden inerek mihraba geçti
ve bize cuma namazının iki rekâtlık farzını
kıldırdı. Farzdan sonra hepimiz ayrı ayrı
cuma namazının dört rekâtlık son sünnetini
yine öğle namazının ilk sünneti gibi kıldık.
Cuma namazının ardından cemaatten bazıları gibi ben de dört rekâtlı zuhriahir namazını ve
iki rekâtlık vaktin sünnetini tek başıma kıldım. Sonunda topluca tespih çekip dua ettikten sonra