Oyun hamurunu sıktığınızda, teli büktüğünüzde, şekeri çekiçle kırdığınızda
uyguladığınız kuvvetler kalıcı şekil değişikliği oluşturur. Çünkü uygulanan
kuvvet ortadan kaldırıldığında cisimler eski hâllerine dönemez.
Yayı ve lastiği iki ucundan çekip gerdiğinizde, süngeri sıkıştırdığınızda
oluşan şekil değişikliği geçici olabilir. Bazen de bu şekil değişikliği kalıcı olabilir.
Resimleri inceleyiniz. Özlem lastiği, Gürkan ise yayı çok gerdiğinde neler
oluyor?
Yay, lastik, sünger gibi kuvvet uygulandığında şekil değiştirebilen, kuvvet
ortadan kaldırıldığında tekrar eski hâline dönebilen cisimlere esnek cisimler
denir.
Özlem ve Gürkan’ın yaptığı gibi esnek cisimlere uygulanan kuvvetler belli
bir değerden büyük ise cisim esneklik özelliğini kaybeder. Eski hâline dönemez.
Lastik, yay gibi cisimlerde esneklik sınırını aşmayan bir kuvvetin etkisi ile
gerçekleşen değişiklik mutlaka geçici olur.
Bir yay veya lastik üzerinde esneklik sınırını aşmayan bir kuvvetin etkisiyle
gerçekleşen uzama miktarı, uygulanan kuvvetin büyüklüğünün ölçüsü olarak
kabul edilir.
.Çalışma kitabı
nızın 35. sayfası
ndaki 6. uygulamayı
yapınız.
35
KUVVET VE HAREKET
Şekil Değişikliği Var mı?
6.
Yukarıda resimlerle anlatılan eylemlerde, kuvvet uygulandığında şekil değişikliği olabilen durumları
belirleyerek aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.
1. Ağacın dalının kırılması
2. Sıkılan çamaşır
3. Şişirilen balon
4. Yoğurulan hamur
5. ........................................................................................................................................................
6.........................................................................................................................................................
Derse Hazırlık
• Anahtar kavramları tahtaya yazınız. Öğrencilerinizden
bu kavramları okumalarını ve kavramlar
hakkındaki düşüncelerini defterlerine yazmaları
nı isteyiniz.
• Anlamlarını öğrendikçe kelimeler hakkındaki
düşünceleri ile kelimelerin kavramsal karşılıklarını
karşılaştırmalarını isteyiniz. Bu uygulamanın öğ-
rencilerin kendilerini değerlendirmeleri açısından
önemli olduğunu, yanılgılarını ve bilgi düzeylerini
fark etmelerini sağlayacağını belirtiniz.
Ders kitabının 63. sayfasındaki resimleri inceletiniz.
Resimlerin altlarında bulunan soruları öğrencilere
yöneltiniz. Öğrencilerin bu konudaki ön bilgilerini
kontrol ediniz.
Ders İçi İliFikilendirme
Öğrencilere, kuvvetin cisimler üzerindeki etkileri
hatırlatılır.