6. Bu kez takoza 5 N ve 10 N’luk dinamometreleri takarak arkadaşınızla birlikte aynı doğrultu
ve yönde çekiniz. Takozun hareketini gözlemleyiniz.
• tahta takoz • dinamometre (0-5 N, 0-10 N, 2 adet) • halka vida (2 adet)
Araç-Gereç ve Malzemeler
ETKİNLİK
Dengelenmemiş Kuvvet
Etkinliğinizde tahta takoza zıt yönlü aynı doğrultuda etki eden kuvvet eşit
olduğunda takozun hareket etmediğini gördünüz. Cisimler duruyorsa dengelenmiş
kuvvetlerin etkisindedir. Örneğin, duran top, masa, sıranın üzerinde
duran silgi, defter, kitap, hareket etmeyen otomobil dengelenmiş kuvvetlerin
etkisindedir.
Cisimler hareket hâlindeyken dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde kalırsa
cismin hareketinde bir değişiklik olmaz. Cisim, hareketini sabit süratle sürdürür.
Örneğin, aynı doğrultuda ve saatte 60 km süratle yol alan bir otomobil,
süratini değiştirmeden yol almaya devam ettiğinde dengelenmiş kuvvetlerin
etkisi altındadır.
Kuvvetlerin birbirini dengeleyerek net kuvvetin sıfır olduğu durumlardan
birine çantayı yerden kaldırırken çantaya etkiyen kuvveti örnek verebiliriz.
.Çalışma kitabı
nızın 40. sayfası
ndaki 12. uygulamayı
yapınız.
kas kuvveti
0
çantanın ağırlğı
Çantanın ağırlığı kas kuvveti
ile dengelenmiştir.
Eğer cisme uygulanan zıt
yönlü kuvvetlerin büyüklükleri
eşit değilse bu durumda net
kuvvet sıfırdan farklı bir değerde
olacaktır. Net kuvvet sıfırdan
farklı ise o cisim dengelenmemiş
kuvvetlerin etkisindedir.
Cisimler dengelenmemiş kuvvetlerin
etkisinde kaldıklarında
hareket yönleri ve süratleri de-
ğişir mi? Aşağıdaki etkinliği yaparak
soruyu cevaplamaya çalı
şınız.
Ders kitabının 74. sayfasındaki “Dengeleyen
Kuvvet” etkinliğinde tahta takozun zıt yönlü, eşit
büyüklükte ve aynı doğrultuda iki kuvvetin etkisindeyken
hareket etmediğini gözlediklerini belirtiniz.
Ders kitabının 75. sayfasında verilen duran cisim
örnekleri üzerinden açıklama yapınız.
Cisim hareket hâlindeyken dengelenmiş kuvvetlerin
etkisinde kaldığını, hareketlerinde bir değişiklik
olmadığını belirterek aynı doğrultuda sabit süratle
hareket eden otomobil örneğini vererek pekiştirme
yapınız.
Net kuvvetin sıfır olduğu durumlara çantayı yerden
kaldırırken uygulanan kuvveti örnek veriniz.
Cisme uygulanan kuvvetler zıt yönlü ve eşit de-
ğilse net kuvvetin sıfırdan farklı olacağını belirterek
cismin bu durumda dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde
olduğunu söyleyiniz.
Öğrencilere “Cisimler dengelenmemiş kuvvetlerin
etkisindeyken hareket yönleri ve süratleri değişir mi?”
sorusunu yönelterek ders kitabının 75. sayfasındaki
“Dengelenmemiş Kuvvet” etkinliğini yaptırınız.
Toplam süre : 40 dk
Ön hazırlık : 10 dk
Uygulama : 20 dk
Tartışma : 10 dk