SAATLERİ AYARLAMA ENSTİTÜSÜ:
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın romanıdır. Roman, Abdülhamit devrinde İstanbul’da doğan, böylece Tanzimat, Meşrutiyet, savaş yılları ve Cumhuriyet devrini yaşayan, bütün bu dönemlerin aksayan yönetimini, manasız bürokrasi çarklarını ve ahlâkî ilişkilerini kaybetmiş insanlarını bütün çelişkileriyle, fakat saf ve iyi niyetli bir dille anlatan Hayri İrdal’ın kaleminden yazılmıştır.
Cumhuriyet devrinde ölçüleri, gayretleri, toplum, politika, sanat vs. düşünceleriyle değişen Türk insanını anlatmaktadır… Eserin adından başlayarak bürokrasinin bir eleştirisi olduğu görülür. “İlk karısının ölümünden sonra ruh hekimi Ramiz’le ruhbilimciler kulübünde çalışırken bir gün Ramiz onu çocukluk arkadaşı Halit Ayarcı’yla tanıştırır. Her ikisi de saatlere meraklı olan Hayri İrdal’la birlikte açıkgözlülük, halkı hiçe sayma, gibi vasıflar taşıyan Halit Ayarcı, idareci zümrede bulunan başarma hırsı, yiyicilik ve aldanış zaaflarından faydalanarak Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı boş işlerle, gösterişle uğraşan devlet parası yiyici bir teşkilat kurarlar. Bu teşkilat “Saatleri Ayarlama Enstitüsü”dür. Toplumda hiçbir fonksiyonu olmayan bürokratik abes kurumların sembolü ölün enstitü zeki, kurnaz ve işbilir Halit Ayarcı’nın menfaatlerine göre gelişir, büyür, şubeleri, büroları, bankaları, dernekleri, olan büyük bir bürokratik çark hâlini alır. DEVAMI