Kaside ne demektir? Kaside Türleri ve Özellikleri Nelerdir?

KASİDE

 

1. Uzunluğu, 33 ila 99 beyit arasında olur.

2. Belli bir amaçla yazılan şiir demektir.

3. İlk beytine “matla” denir.

4. Son beytine “makta” denir.

5. En güzel beytine “beytül kasid” denir.

6. Şairin mahlasının geçtiği beyte “taç beyti” denir.

7. Mahlas, makta beytinde veya ona yakın beyitlerden birinde geçer.

8. Övmek amacıyla yazılan kasideler, konularına göre çeşitlere ayrılır.

1. a)Tevhid: Allah’ın birliğini anlatan kasidedir.

1. b)Münacat: Allah’a yalvarmak için yazılan kasidedir. Allah’a yalvarıp yakarmak için yazılan düzyazılara ise “tazarruname” denir.

1. c)Naat: Peygamberi, din ve tarikat büyüklerini övmek için yazılan kasidedir.

1. d)Medhiye: İleri gelen bir kişiyi övmek için yazılan kasidedir.

9. Kasidenin Bölümleri: Nesib ya da teşbib, girizgâh, medhiye, fahriye, tegazzül, dua

1. a)Nesib ya da teşbib: Asıl konuyla ilgisiz bir tasvirin yapıldığı bölümdür. 15–20 beyit olur. Bahar, yaz, kış, bayram günleri, arife günü, İstanbul, Edirne, saray, bahçe, düğün, cülus (padişahların tahta çıkmaları) vb.

1. b)Girizgâh: Asıl maksada geçmeyi, asıl konuya girişi sağlayan beyit ya da beyitlerdir.

1. c)Medhiyye: Övme bölümüdür, beyit sayısı çoktur.

1. d)Fahriye: Şairin kendisini övdüğü bölümdür.

1. e)Tegazzül: Aynı uyak ve kalıpla araya sıkıştırılan bir gazeldir.

1. f)Dua: Övülen kişi için dua edilen bölümdür.

10  Kasidelerde başlık bulunmaz.

11. Kasideler, nesib bölümünde işlenen temaya göre isimlendirilir. Bahariye, rebiiye, şitaiye, berfiye (kar),temmuziye (yaz, sıcak), ramazaniye, ıydiye, nevruziye, rahşiye (at), hammamiye, dariye (devlet büyüklerinin yaptırdığı köşkler), cülûsiye, kudumiye ya da istikbaliye (devlet büyüklerinin savaş vb. nedenle gittikleri yerden dönmeleri), fethiye, sulhiye…

12. Kasideler, uyağın son harfine göre de isimlendirilebilir.(kaside-i raiye, kaside-i lamiyye)

13. Kasideler redifine göre de isimlendirilebilir.(Su, sözüm, sümbül, adem, gül, lale, benefşe, güneş (afitab),tiğ, kalem kasidesi) Verdiye (gül), sünbüliye, şemsiye, kelamiye, kalemiye,

14. Kaside, Türk edebiyatına Arap edebiyatından geçmiştir.

15. Kaside türünün edebiyatımızdaki en önemli temsilcisi Nefi’dir

16. Nef’inin “Siham-ı Kaza” adlı kasidelerini topladığı bir eseri vardır.

17. Fuzuli’nin “Su Kasidesi” de türün önemli bir örneğidir.
18. Namık Kemal’in Hürriyet Kasidesi de türün tanınmış örneklerindendir.

Kaside ne demektir?

Kaside Türleri ve Özellikleri Nelerdir?