Maturidî

Maturidî, Türklerin din anlayışlarının oluşma- sında etkili olmuş Türk din bilginlerinden biridir. Asıl adı Ebu Mansur el-Maturidî’dir. 852 yılında, bugün Özbekistan sınırları içinde bulunan Semer- kant’ın Maturid kasabasında doğmuş, 944 yılında aynı yerde vefat etmiştir. Maturidî, Semerkant’ta yetişmiş ve eğitim gördüğü medresede de hocalık BİLGİ KUTUSU Maturidîlik günümüzde Türkiye, Afganis- tan, Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Malez- ya, Endonezya, Kafkaslar ve Balkanlarda yaygındır. 2.5. Ahi Evran 2.6. Hacı Bektaş Veli Kazanım 2. Türkler arasında İslam’ın yayılmasında ve İslam anlayışının oluşmasında etkili olan şahsiyetleri tanır. Süre: 2 ders saati. Değerler: hoşgörü, Türk büyüklerine saygı, barışseverlik, dostluk, kardeşlik. Beceriler: araştırma, sosyal katılım, mekân, zaman ve kronolojiyi algılama, Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma, deği- şim ve sürekliliği algılama. Öğretim yöntem ve teknikleri: soru- cevap, anlatım, örnek olay incelemesi, sonuç çıkarma, tartışma Kaynak, araç ve gereçler: ders kitabı, gazete haberi, bilgisayar, projeksiyon cihazı/ tepegöz, asetat. ‹şleniş 1. Öğrencilerinize 127. sayfadaki “Maturidî” konusunun “Düşünelim” bölümündeki moti- vasyon sorusunu sorunuz. 2. Öğrencilerinize 127. sayfadaki parag- rafları ve “Bilgi Kutusu”nu okutup “Resim 6.3”ü inceletiniz. Onlara Maturidî’yle ilgili, “Ne zaman ve nerede doğmuştur? Hangi eserleri yazmıştır? İslam dini ile ilgili yorumları neler- dir?” gibi sorular sorup cevaplarını alınız. Maturidî’nin düşüncelerinin Türklerin İslam anlayışlarının oluşmasındaki etkileri üzerinde açıklamalar yapınız. “Maturidî’yi Tanıtalım” etkinliğini yaptırınız. 3. Öğrencilerinize “Ali er-Rıza” konusu- nun “Düşünelim” bölümündeki soruyu sorup görüşlerini alınız. Ardından 128. sayfadaki konuyla ilgili açıklama paragraflarını okutup “Ali er-Rıza nerede ve ne zaman doğmuş- tur?”, “Nasıl bir eğitim almıştır?”, “Nasıl bir kişiliğe sahiptir?” gibi sorular sorup cevapları- nı alınız. 128. sayfadaki “Ali er-Rıza’nın Özlü Sözleri” adlı kısmı öğrencilerinize okutup bir- likte yorumlayınız. Konuyu pekiştirmeleri için aynı sayfadaki “Okuyalım, Yazalım” etkinliğini yaptırınız. yapmıştır. Semerkant onun yetiştiği dönemde Ebu Hanife’nin görüşlerinin hâkim olduğu bir ilim merkeziydi. Maturidî, Ebu Hanife’nin görüşleri doğrultu- sunda çalışmalarını sürdürmüştür. Bütün İslam ilimleriyle ilgilenmiş olmasına rağmen özellikle kelam ve fıkıh alanlarında tanınmıştır. Maturidî, İslam inanç esasları ve Kur’an’ın yorumu ile ilgili eserler yazmıştır. Onun günümüze kadar ulaşan en önemli eserleri; Tevilatu’l- Kur’an (bir tefsir kitabı) ve Kitabu’t-Tevhid (kelam ve akaid kitabı)’dir. Resim 6.3 : Semerkant’taki medreselerden bir görünüş Maturidî’nin yaşadığı dönemde, İslam dini geniş bir coğrafyaya yayılmış, farklı millet ve kültürle- re mensup pek çok kişi Müslümanlığı kabul etmiştir. Bu durum, dinî alanda, İslam inanç esaslarıyla uyuşmayan fikir ve görüşleri de beraberinde getirmiştir. Maturidî, pek çok kültürün birbirine karıştığı böyle bir ortamda, İslam inanç esaslarını, Kur’an ve hadisleri ölçü alarak akli delillerle açıklamıştır. Onun özellikle inanç alanındaki görüşleri zamanla sistemleştirilmiş ve böylece inançla ilgili mezhep- lerden biri olan “Maturidîlik” doğmuştur. Bu mezhep, İslam inançlarını, yapılan eleştirilere karşı akılcı yorumlarla savunmuştur. Maturidî’nin İslam dinini anlama ve yorumlama biçimi, Türkler arasında benimsenmiş, onların din anlayışının şekillenmesinde etkili olmuştur. Maturidî’nin görüşleri Ahmet Yesevî, Hacı Bektaş Veli ve Yunus Emre gibi büyük Türk bilginlerinin yetişmesine katkıda bulunmuştur. (1)