Alay Etmek
AÄŸustos 14, 2013
Sınıfta yüksek sesle bir metin okurken heyecanlanıp şaşırdığınızda arkadaşlarınız
size gülerse neler hissedersiniz? Duygularınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.
Alay etmek, kişiye ve topluma zarar veren kötü bir davranıştır. Bu yüzden alay edenler dinimizce
kınanmış, alay etmek yasaklanmıştır. Bununla ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de, “Arkadan çekiÅŸtirme-
yi, yüze karşı eÄŸlenmeyi âdet edinen herkesin vay hâline!”(1) ve “Ey Müminler! Bir topluluk
diÄŸer bir topluluÄŸu alaya almasın. Belki de onlar kendilerinden daha iyidirler…”(2) buyrulmak-
tadır.
Alay etmek; bir kimsenin veya bir topluluğun farklı, kusurlu, eksik yönlerini ya da düştüğü bir
durumu küçümseyerek eğlence konusu yapmaktır. Söz, tavır, davranış, işaret veya yazı gibi yollarla
insanların durumlarıyla eğlenip onları küçük düşürmektir. Bu durum insan onurunu zedeler. İnsanlar
arasındaki sevgi ve saygıyı azaltır, güveni yok eder. İnsanların birbirlerine kin ve düşmanlık besle-
melerine neden olur.
İnsanlar farklı özelliklerde yaratılmıştır. Fiziksel yapıları ve yetenekleri yönünden birbirlerin-
den farklıdırlar. Hiç kimse bütün yönleriyle başkalarından üstün değildir. Her insanın başkalarına
göre eksik yönleri olabilir. Atalarımız, “Hatasız kul olmaz.” demiÅŸlerdir. Her insan az ya da çok
hata yapabilir. Dinimize göre ne tür hatası olursa olsun her insan değerlidir. Çünkü hepsini yaratan
Allah’tır. Öyleyse herkese Yaratan’dan dolayı saygılı olmalı, kimseyle alay etmemeliyiz. İnsanları
sevmeli, hatalarını düzeltmelerine ve zor durumdan kurtulmalarına yardımcı olmalıyız. Peygam-
berimiz, “…Ey Allah’ın kulları! Allah’ın emrettiÄŸi gibi kardeÅŸ olunuz. Müslüman Müslüman’ın
kardeÅŸidir. Ona zulmetmez, onu yardımsız bırakmaz, ona hakaret etmez… Bir kimsenin kötü
olması için Müslüman kardeÅŸini hor görmesi yeterlidir…”(3) buyurmuÅŸtur.
Alay etmenin görünüşteki nedeni eğlenmek veya şaka yapmak olsa da bu kötü davranışa neden
olan hor görmek, saygısızlık, hoşgörüsüzlük gibi başka etkenler vardır. Bu etkenler, kişinin onurunun
zedelenmesi, toplumun birlik ve beraberliğinin bozulması gibi kişi ve toplum açısından olumsuz sonuç-
lar doÄŸurur. Hz. Ömer, “Alay etmekten kaçınınız. Zira alay etmek kiÅŸinin onurunu zedeler, deÄŸerini
azaltır.” (4) diyerek bu davranışın hem alay eden hem de edilen kiÅŸiye zarar vereceÄŸini belirtmiÅŸtir