Hudeybiye Antlaşması ve Mekke'nin Fethi
Haziran 01, 2013
Müslümanların Medine’ye hicretinden sonra İslam dininin hızla yayılmaya başlaması Mekke-
li müşrikleri endişelendiriyordu. Çünkü onlar, güçlenen Müslümanların bir gün gelip Mekke’yi ele
geçirmelerinden korkuyorlardı. Müslümanlığın yayılmasını önlemek için bin kişilik bir ordu hazırla-
dılar. Medine’ye doğru yola çıktılar. Peygamberimiz bu durumu haber alınca üç yüz kişilik bir ordu
ile müşriklerin ordusuna doğru hareket etti. İki ordu Bedir denilen yerde 624 yılında karşılaştı (Re-
sim 3.12). Mekkeli müşrikler çok daha kuvvetli oldukları hâlde savaşı kaybettiler, arkalarında birçok
kayıp ve esir bıraktılar.(2)
Resim 3.12 : Bedir’den bir görünüm
Mekkeli müşrikler çok geçmeden bu yenilginin acısını çıkarmak için yeniden bir ordu daha hazır-
ladılar ve Medine üzerine yürüdüler. Bu defa iki ordu 625 yılında, Medine yakınındaki Uhud Dağı
eteklerinde karşı karşıya geldi. Bu savaşta Peygamberimiz yaralandı, Peygamberimizin amcası Hz.
Hamza ve birçok Müslüman şehit edildi. Müslümanlar savaşı kaybetmek üzere iken toparlandılar.
Mekkeli müşrikler yine kaçmak zorunda kaldılar.(3)
Uhud Savaşı’ndan cesaret alan Mekkeli müşrikler, Müslümanları tamamen yok etmek amacıyla
627 yılında on bin kişilik bir ordu hazırlayarak tekrar Medine’ye saldırdılar. Peygamberimiz, ashabıy-
la vardığı ortak karar sonunda, Medine’de savunma savaşı yapmaya karar verdi. İranlı bir Müslüman
olan Selmanı Farisî’nin önerisiyle şehrin etrafına hendekler kazdırdı. Yapılan savaşa bu sebeple
(1) Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, C 1, s. 263, 274-278.
(2) Hayati Ülkü, İslam Tarihi, s. 124-125.
(3) Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, C 1, s. 457-463.
79
lim” bölümündeki motivasyon sorusunu sorup
düşüncelerini alınız. Onlara konunun ilk üç
paragrafını okutup “Resim 3.12”yi ve 80. say-
fadaki “Harita 3.3.”ü inceletiniz. Bedir, Uhut ve
Hendek savaşlarının tarihini, nedenlerini ve
sonuçlarını sorup düşüncelerini arkadaşlarıyla
paylaşmalarını sağlayınız. Bu savaşlar hak-
kında öğrencilerinizi bilgilendiriniz.
95
3. Ünite: Son Peygamber Hz. Muhammed
9. Öğrencilerinize 80. sayfadaki paragraf-
larla 81. sayfanın ilk paragrafını okutup “Re-
sim 3.13” ve “3.14”ü incelemelerini söyleyiniz.
“Müslümanların Mekke’ye gitmek istemeleri-
nin sebebi nedir? Hudeybiye Antlaşması niçin
imzalanmıştır? Antlaşmanın önemi nedir?
Antlaşmanın maddelerine Müslümanların tep-
kisi ne olmuştur?” gibi sorular sorarak onların,
Hz. Peygamberin ve Müslümanların barışa
verdiği önemi ve Peygamberimizin ileri görüş-
lülüğünü kavramalarını sağlayınız.
10. Öğrencilerinize konunun son iki parag-
rafını okutunuz. Onlardan Müslümanların
Hendek Savaşı denildi. Mekkeli müşrikler bu savaşta da başarı sağlayamayıp geri döndüler.(1) Pey-
gamberimiz, Bedir, Uhud ve Hendek savaşları esnasında daima barışçı bir yol izledi. Yaşlı, kadın ve
çocuklara zarar verilmemesi konusunda Müslümanlara uyarılarda bulundu. Yalnızca, savaş açarak
Müslümanları ortadan kaldırmak isteyen Mekkeli müşriklerle mücadele etti.
Hz. Muhammed (s.a.v.) ve ashabı
Mekke’den ayrılalı altı yıl olmuştu. Onlar,
Mekke ve Kâbe’yi özlemişlerdi. Peygambe-
rimiz ashabı ile görüşerek Kâbe’yi ziyaret
etme kararı aldı. Müslümanlar hazırlıklarını
tamamlayarak yola çıktılar. Amaç sadece
Mekke ve Kâbe’yi ziyaret etmekti. İyi niyet-
lerini göstermek için de Medine’nin hemen
dışında ihrama girdiler ve yanlarına sade-
ce yolculukta gerekli olabilecek silahlarını
aldılar.
Müslümanlar, Mekke yakınlarındaki
Hudeybiye’ye ulaştılar. Amaçlarının yalnız-
ca Kâbe’yi ziyaret olduğunu belirtmek için
Mekke’ye elçi gönderdiler. Ancak Mekkeli
müşrikler Müslümanların Kâbe’yi ziyaret
etmelerine izin vermediler. Bir heyet oluş-
turarak Müslümanlarla antlaşma yapmak
üzere Hudeybiye’ye gönderdiler. Karşılık-
lı görüşmeler sonunda 628 yılında Mek-
keli müşrikler ile Müslümanlar arasında
“Hudeybiye Antlaşması” yapıldı.(2) Bu ant-
laşma Mekkeli müşriklerin, Müslümanları
Mekke’ye girme nedenleri ve Peygamberimi-
zin bu süreçteki barışçıl yaklaşımı hakkındaki
düşüncelerini arkadaşlarıyla paylaşmalarını
isteyiniz. Öğrencilerinizin “Ünitemize Hazırla-
nalım” çalışmalarından dördüncüsü için yap-
tıkları araştırmalarından yararlanmalarını sağ-
layınız. Böylece ödevlerini de kontrol ediniz.
Öğrencilerinizi Mekke’nin fethinin ‹slam tari-
hindeki önemi hakkında bilgilendiriniz.
11. Öğrencilerinize “Değerlendirelim” etkin-
artık resmen tanıdıklarını göstermesi bakı-
mından önemlidir.
Harita 3.3 : Hendek Savaşı’nın yapıldığı yeri gös-
teren bir harita
liğini yaptırınız.