Abdest, Boy Abdesti (Gusül) ve Teyemmüm

Abdest, boy abdesti ve teyemmüm namaz kılabilmek için öncelikle yerine getirilmesi gereken şartlardandır. Bunlar hakkında bilgi edinmek için aşağıdaki hazırlık çalışması metnini okuyunuz. NAMAZ İÇİN İLK ŞART Babamdan, namaza hazırlık şartlarından birincisinin yerine getiriliş şekillerinden olan abdest, boy abdesti ve teyemmümle ilgili bilgi vermesini istedim. Babam bunlarla ilgili olarak şu açıklamaları yaptı: – Abdest, bedenin belli bölümlerini yıkamak ve mesh etmek; boy abdesti, tüm bedeni yıkamak; teyemmüm ise elleri temiz toprağa vurarak yüzü ve kolları mesh etmek yoluyla yapı- lan dinî temizliktir. Çünkü Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: “Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi, başlarınızı mesh edip topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın…”(1) Bu ayetin devamında da gerekli durumlarda tüm bedeni yıkayarak boy abdesti almamız emredilmektedir. Abdest veya boy abdesti almak için su bulunamadığı ya da suyun kullanılamadığı durumlarda temiz toprakla teyemmüm etmemiz istenmektedir. Namaz kılmak için abdestli olmak şarttır. Abdestli olmayan kimse namaz kılamaz. Abdest veya boy abdesti alan ya da teyemmüm eden kimse namaz kılmaya hazırlanmış olur. Bu hazırlık- lar onun kendisini namaz kılmaya hazır hissetmesini sağlar. Ayrıca bunları yapmak Allah’ın buyru- ğu olduğundan bir ibadet niteliği taşır. Dolayısıyla bunlar manevi birer temizlik şeklidir. Abdest, boy abdesti ve teyemmümde bedenin hangi bölümlerinin yıkanacağı veya meshe- dileceği Kur’an-ı Kerim’de belirtilmiştir. Bu işlemlerin hangi sıraya göre ve nasıl yapılacağı da Peygamberimiz tarafından uygulanarak açıklanmıştır. Kur’an-ı Kerim’de belirtilen işlemleri yap- mak dinimizce farzdır. Bunlardan biri yapılmayınca ibadet geçersiz olur. Dolayısıyla farzları bilip yerine getirmek çok önemlidir. Abdestin, boy abdestinin ve teyemmümün farzları şunlardır: Abdest ve teyemmümle ilgili ayet meal- lerini perdeye yansıtıp öğrencilerinizle birlikte yorumlayınız. 9. Abdestin alınışını anlatan resimleri per- deye yansıtıp öğrencilerinize metinde oku- duklarından hareketle abdestin alınışını anlat- tırınız ve abdesti bozan durumları listeletiniz. Öğrencilerinize abdestin alınışını öğretirken Caferilikte farklı olarak ayakların yıkanma yeri- 1. Ellerimi bileklerime kadar, parmaklarımın aralarının temizlen- mesine özen göstererek üç kez yıkadım. 3. Yine sağ elimle üç kez bur- numa su çekip her seferinde bur- numu sol elimle silerek temizledim. 2. Sağ elimle üç kez ağzıma su aldım. Her seferinde ağzımı çalkalayıp dişlerimi parmaklarımla ovalayarak temizledim. 4. Üç kez yüzümü yıkadım. ne ıslak elle meshedildiğini belirtiniz. Abdesti bozan durumları anlatırken Şafi mezhebine göre vücutta meydana gelen yaralanmalardan kaynaklı kanamanın (çizme doldurmayacak kadar), Caferi mezhebine göre ise kanama- nın (ne kadar olursa olsun) abdestin bozul- ma nedenlerinden olmadığını söyleyiniz. Şafi mezhebine göre evlenmeleri caiz olan karşı cinslerin derilerinin birbirine değmesi sonu- cunda abdestin bozulacağını da belirtiniz. 10. Öğrencilerinizin boy abdestinin nasıl alındığını anlatmalarını sağlayınız. 5. Önce sağ, sonra da sol kolumu dirseklerimle birlikte üçer kez yıkadım. 35 6. Sağ elimi ıslatarak avucumun ve parmaklarımın içiyle başımı mesh ettim. 7. Ellerimi ıslatarak başparmaklarımla kulaklarımın arkası- nı, serçe parmaklarımla içini, kalan üç parmağımın dışı ile de boynumu mesh ettim. Babam, kulaklarımın içini işaret parmak- larımla da mesh edebileceğimi söyledi. 8. Önce sağ, sonra da sol ayağımı topuklarımla birlikte bileklerime kadar, parmaklarımın aralarının temizlenmesine özen göstererek yıkadım. Babam, bozulmadığı sürece alınan bir abdest ile birkaç namaz kılınabileceğini belirterek abdesti bozan durumları şöyle sıraladı: • Yellenmek • Uyumak • Büyük veya küçük tuvalet ihtiyacı gidermek • Bedenin herhangi bir organının kanaması • Bayılmak Babam, boy abdestinin alınışını ve teyemmümün yapılışını da şöyle anlattı: – Boy abdesti, adından da anlaşılacağı gibi tüm bedenin yıkanmasıyla alınır. Buna, yıkan- mak anlamına gelen gusül adı da verilir. Tüm ibadetlere olduğu gibi boy abdesti almaya da niyet edilerek başlanır. Eûzü besmele çekildikten sonra “Niyet ettim Allah rızası için boy abdesti alma- ya (gusletmeye).” denilerek niyet edilir. Yukarıda anlatıldığı gibi abdest alınır. Abdest sırasında guslün farzlarından olması nedeniyle ağız ve burnun iyice temizlenmesine dikkat edilir. Sonra sırasıyla baştan, sağ ve sol omuzlardan üçer kez su dökülür. Her seferinde beden ovalanarak suyun tüm vücuda yayılması sağlanır. Abdestveboyabdestitemiz su ile alınır.Temizsuyun bulunmadığıveya hastalıkgibi neden- lerle kullanılamadığı durumlarda bunların yerine teyemmüm edilerek namaz kılınır. Bununla ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulur: “... Eğer hasta olur veya yolculukta bulunursanız veyahut biriniz abdest bozmaktan gelince… su da bulamazsanız o zaman temiz bir top- rağa yönelip (niyet ederek onunla) yüzlerinizi ve ellerinizi mesh edin. Şüphesiz Allah çok affedicidir, çok bağışlayıcıdır.”(1)