Abdest, Boy Abdesti (Gusül) ve Teyemmüm
Haziran 01, 2013
Abdest, boy abdesti ve teyemmüm namaz kılabilmek için öncelikle yerine getirilmesi gereken
şartlardandır. Bunlar hakkında bilgi edinmek için aşağıdaki hazırlık çalışması metnini okuyunuz.
NAMAZ İÇİN İLK ŞART
Babamdan, namaza hazırlık şartlarından birincisinin yerine getiriliş şekillerinden olan
abdest, boy abdesti ve teyemmümle ilgili bilgi vermesini istedim. Babam bunlarla ilgili olarak şu
açıklamaları yaptı:
– Abdest, bedenin belli bölümlerini yıkamak ve mesh etmek; boy abdesti, tüm bedeni
yıkamak; teyemmüm ise elleri temiz toprağa vurarak yüzü ve kolları mesh etmek yoluyla yapı-
lan dinî temizliktir. Çünkü Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: “Ey iman edenler! Namaz
kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi, başlarınızı mesh edip
topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın…”(1) Bu ayetin devamında da gerekli durumlarda tüm
bedeni yıkayarak boy abdesti almamız emredilmektedir. Abdest veya boy abdesti almak için
su bulunamadığı ya da suyun kullanılamadığı durumlarda temiz toprakla teyemmüm etmemiz
istenmektedir.
Namaz kılmak için abdestli olmak şarttır. Abdestli olmayan kimse namaz kılamaz. Abdest
veya boy abdesti alan ya da teyemmüm eden kimse namaz kılmaya hazırlanmış olur. Bu hazırlık-
lar onun kendisini namaz kılmaya hazır hissetmesini sağlar. Ayrıca bunları yapmak Allah’ın buyru-
ğu olduğundan bir ibadet niteliği taşır. Dolayısıyla bunlar manevi birer temizlik şeklidir.
Abdest, boy abdesti ve teyemmümde bedenin hangi bölümlerinin yıkanacağı veya meshe-
dileceği Kur’an-ı Kerim’de belirtilmiştir. Bu işlemlerin hangi sıraya göre ve nasıl yapılacağı da
Peygamberimiz tarafından uygulanarak açıklanmıştır. Kur’an-ı Kerim’de belirtilen işlemleri yap-
mak dinimizce farzdır. Bunlardan biri yapılmayınca ibadet geçersiz olur. Dolayısıyla farzları bilip
yerine getirmek çok önemlidir.
Abdestin, boy abdestinin ve teyemmümün farzları şunlardır:
Abdest ve teyemmümle ilgili ayet meal-
lerini perdeye yansıtıp öğrencilerinizle birlikte
yorumlayınız.
9. Abdestin alınışını anlatan resimleri per-
deye yansıtıp öğrencilerinize metinde oku-
duklarından hareketle abdestin alınışını anlat-
tırınız ve abdesti bozan durumları listeletiniz.
Öğrencilerinize abdestin alınışını öğretirken
Caferilikte farklı olarak ayakların yıkanma yeri-
1. Ellerimi bileklerime kadar,
parmaklarımın aralarının temizlen-
mesine özen göstererek üç kez
yıkadım.
3. Yine sağ elimle üç kez bur-
numa su çekip her seferinde bur-
numu sol elimle silerek temizledim.
2. Sağ elimle üç kez ağzıma
su aldım. Her seferinde ağzımı
çalkalayıp dişlerimi parmaklarımla
ovalayarak temizledim.
4. Üç kez yüzümü yıkadım.
ne ıslak elle meshedildiğini belirtiniz. Abdesti
bozan durumları anlatırken Şafi mezhebine
göre vücutta meydana gelen yaralanmalardan
kaynaklı kanamanın (çizme doldurmayacak
kadar), Caferi mezhebine göre ise kanama-
nın (ne kadar olursa olsun) abdestin bozul-
ma nedenlerinden olmadığını söyleyiniz. Şafi
mezhebine göre evlenmeleri caiz olan karşı
cinslerin derilerinin birbirine değmesi sonu-
cunda abdestin bozulacağını da belirtiniz.
10. Öğrencilerinizin boy abdestinin nasıl
alındığını anlatmalarını sağlayınız.
5. Önce sağ, sonra da sol kolumu dirseklerimle birlikte üçer kez yıkadım.
35
6. Sağ elimi ıslatarak
avucumun ve parmaklarımın
içiyle başımı mesh ettim.
7. Ellerimi ıslatarak başparmaklarımla kulaklarımın arkası-
nı, serçe parmaklarımla içini, kalan üç parmağımın dışı ile de
boynumu mesh ettim. Babam, kulaklarımın içini işaret parmak-
larımla da mesh edebileceğimi söyledi.
8. Önce sağ, sonra da sol ayağımı topuklarımla birlikte bileklerime kadar, parmaklarımın
aralarının temizlenmesine özen göstererek yıkadım.
Babam, bozulmadığı sürece alınan bir abdest ile birkaç namaz kılınabileceğini belirterek
abdesti bozan durumları şöyle sıraladı:
• Yellenmek
• Uyumak
• Büyük veya küçük tuvalet ihtiyacı gidermek
• Bedenin herhangi bir organının kanaması
• Bayılmak
Babam, boy abdestinin alınışını ve teyemmümün yapılışını da şöyle anlattı:
– Boy abdesti, adından da anlaşılacağı gibi tüm bedenin yıkanmasıyla alınır. Buna, yıkan-
mak anlamına gelen gusül adı da verilir. Tüm ibadetlere olduğu gibi boy abdesti almaya da niyet
edilerek başlanır. Eûzü besmele çekildikten sonra “Niyet ettim Allah rızası için boy abdesti alma-
ya (gusletmeye).” denilerek niyet edilir. Yukarıda anlatıldığı gibi abdest alınır. Abdest sırasında
guslün farzlarından olması nedeniyle ağız ve burnun iyice temizlenmesine dikkat edilir. Sonra
sırasıyla baştan, sağ ve sol omuzlardan üçer kez su dökülür. Her seferinde beden ovalanarak
suyun tüm vücuda yayılması sağlanır.
Abdestveboyabdestitemiz su ile alınır.Temizsuyun bulunmadığıveya hastalıkgibi neden-
lerle kullanılamadığı durumlarda bunların yerine teyemmüm edilerek namaz kılınır. Bununla ilgili
olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulur: “... Eğer hasta olur veya yolculukta bulunursanız
veyahut biriniz abdest bozmaktan gelince… su da bulamazsanız o zaman temiz bir top-
rağa yönelip (niyet ederek onunla) yüzlerinizi ve ellerinizi mesh edin. Şüphesiz Allah çok
affedicidir, çok bağışlayıcıdır.”(1)