Hangi Maddeler Elektrik Enerjisini İletir?
1.
Aşağıdaki kutucuklar içinde çeşitli maddeler verilmiştir. Bu maddelerin elektrik enerjisini iletip iletmeyeceklerini
tahmin etmeye çalışınız. Tahminlerinizi yazmak için sayfanın altında boş bırakılan bölüme
bir tablo çiziniz. Tablonuzu arkadaşlarınızın tabloları ile karşılaştırarak tahminlerinizin doğru
olup olmadığını kontrol ediniz.
Demir vida Altın yüzük
Alüminyum
folyo
Porselen tabak Madeni para Plastik tarak
Köpük bardak Kuru tahta Islak tahta
Limonlu su Naylon iplik Şekerli su
4.
Ünite YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK
Maddenin adı Elektrik enerjisini iletir. Elektrik enerjisini iletmez.
Demir vida .
Alüminyum folyo .
Altın yüzük .
Porselen tabak .
Madenî para .
Plastik tarak .
Köpük bardak .
Kuru tahta .
Islak tahta .
Limonlu su .
Naylon iplik .
Şekerli su .
62
YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK
A. Aşağıda verilen düzenekleri inceleyiniz. Altlarındaki noktalı kısma “Ampul ışık verir.” ya da
“Ampul ışık vermez.” yargılarından birini yazınız.
B. Yandaki devrede ampulün ışık vermesini
sağlamak için yapacağınız işlemin nedenini açıklayarak
aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.
Devredeki plastik kablo yerine metal bir kablo
bağlanmalıdır. Çünkü plastik iletken değildir.
İletken mi, Yalıktan mı?
2.
Saf su Tuzlu su
Şekerli su
Bakır tel
Ampul
Plastik
kablo
demir tel
Ampul ışık vermez. Ampul ışık verir.
Ampul ışık vermez.
Sınırlama
1.1 Gaz maddelerin iletkenliği konusuna girilmeyecektir.
Ama gazların da iletken veya yalıtkan
olabileceği vurgulanmalıdır.
[!] Uyarı:
Yalıtkan maddelerin bazı durumlarda iletken
olabileceği vurgulanır.
123
Bu bölüm için
öngörülen süre 1 ders
saatidir.
Kazanımlar
1.5. Maddelerin elektriksel iletkenlik ve yalıtkanlık özelliklerinin çeşitli amaçlar için kullanıldığını fark eder
(FTTÇ-28).
1.6. Yalıtkan maddelerin, elektrik enerjisinin sebep olabileceği tehlikelere karşı korunmada nasıl kullanılabileceğ
ini araştırır (FTTÇ-5).
1.7. Kendisi ve çevresindekilerin güvenliği açısından elektrik çarpmalarına karşı alınması gereken önlemleri
listeler (TD-5).
Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre (FTTÇ) Kazanımları
5. Birçok teknolojik ürün veya sistemin sorun, gereksinim veya talepleri karşılamak amacıyla geliştirilebileceğ
ini; ancak teknolojinin daima her sorun veya gereksinime yönelik mutlak çözümler üreterek
bunları ortadan kaldıramayacağını anlar.
28. Fen ve teknoloji uygulamalarının birey, toplum ve çevre üzerine olumlu veya olumsuz etkiler yapabileceğ
ini anlar.
Tutum ve Değerler
5. • Kendisini ve çevresini sürekli sorgular.
• Sağlıklı yaşam alıFikanlıklarını devam ettirir.
• Her şeyin sevgi, barış ve mutluluğa hizmet için olduğunu fark eder.
• Öz disiplinlidir (Otokontrollüdür, her şeyi zamanında yapar, kendini değerlendirir, samimidir, tutarlıdır.).
• Kendisi ve çevresi için güvenlik önlemleri alır.
Dersin İşlenişi
Öğrencilere, ders kitabının 122. sayfasındaki
metni okutunuz. Elektrik teknisyenlerinin giydikleri
eldivenler, kontrol kalemi, pense gibi araçların sapları
nın yalıtkan bir madde olan plastikten yapılma-
122 sının yararlarını anlatınız.
Yandaki resmi inceleyiniz.
Prize takılan kablo, Şş ve prizin üst kısmı plastikle
kaplı olmasaydı ne olurdu? Düşününüz.
Günlük yaşamda kullandığımız ütü, elektrikli fırın,
televizyon, bilgisayar, buzdolabı, çamaşır makinesi
gibi araçların çalışması için elektrik enerjisi gereklidir.
Elektrik enerjisinin bize zarar vermemesi için kullanı-
lan araçların iletken kısımları yalıtılmış olmalıdır. Örneğ
in, sık sık ihtiyaç duyduğunuz ütünün içinde iletken
kablo ve iletken kısımlar vardır. Ancak ütünün
yüzeyi ve sap kısmı yalıtıldığı için kullanım sırasında
tehlike oluşturmaz.
Elektrikli aletlerde en çok kullanılan yalıtım malzemesi
plastik, kauçuk, bakalit ve porselendir.
İşlerimizi kolaylaştıran elektrikli ev aletlerini dikkatli
kullanmadığımızda yangın ve ölümlere yol açabilen
kazalar yaşanabilir. Bu nedenle kendimizin ve
çevremizdekilerin güvenliğini sağlamak amacıyla bazı
önlemler almamız gerekir. Bu önlemlerden birisi
elektrikli araçlara zaman zaman bakım yaptırmaktır.
Elektrik teknisyenleri, elektrikli araçları tamir ederken
aracın düğmesinin kapalı olmasına ve aracın Şşinin
prizde takılı olmamasına dikkat ederler.
Ayrıca çalışırken mutlaka plastik eldiven giyerler.
Kullandıkları kontrol kalemi ve pense gibi araçları
n sapları da yalıtkan madde olan plastikle kaplıdır.