İzlediğiniz bir at yarışındaki atların performanslarını belirlemek isterseniz bazı ölçümler yapmanı
z gerekir. Bu ölçümler yol ve zaman ölçümüdür. Yol (mesafe) ölçümünde en çok kullanılan birimler;
santimetre (cm), metre (m) ve kilometre (km)dir. Zaman ölçümünde ise; saniye (s), dakika (dk)
ve saat (h) kullanılır.
Örneğin, bir at yarışında atlardan biri 600 m’lik parkuru 10 s, diğeri ise 15 s’de koşmuş olsun. Bu
atların performanslarını karşılaştırmak için her birinin 1 s’de koştuğu yolu (mesafe) bilmek gerekir.
Bir at 600 m’lik yolu 10 s’de koşmuş ise 1 s’de kaç m koşmuştur? sorusunun yanıtı bulunmalıdır.
Sorunun yanıtı atın süratini belirler.
Günlük hayatta en çok kullandığımız kavramlardan biri de sürattir. Dalından düşen elmanın, yarı
ş arabasının, yüzücünün kısaca hareket eden her cismin bir sürati vardır. Sürat birim zamanda alı-
nan yoldur.
Sürat, hareketli varlıkların belirli bir yolu ne kadar zamanda aldığının ölçüsüdür. Sürati hesaplamak
için cismin aldığı yol geçen zamana oranlanır.
Sürat = formülü ile bulunur.
Uluslararası birim sisteminde (SI) yol birimi metre (m), zaman birimi saniye (s) olarak alınır. Sürat
birimi ise metre/saniye (m/s) olur.
“Sürati Hesaplayalım” etkinliğinde 1 ve 2. gruptaki arkadaşlarınızın belirlenen bir yolu ne kadar
sürede aldığına bakarak süratlerini hesaplayabilirsiniz.
Bir hareketli eşit zaman aralıklarında eşit yollar alarak hareket ediyorsa sabit süratle hareket ediyor
denir. Sabit süratle yol alan bir hareketlinin alınan yol ve geçen zaman bilgilerini kullanarak graFik
çizebiliriz.
Örneğin, 1 saatte 5 km yol alabilen insan süratini değiştirmeden 3 saat yürürse aşağıdaki gibi bir
tablo elde edilebilir.
Tabloya bakarak
yol-zaman graŞği çizilebilir.
Alınan yol
Geçen zaman
.Çalışma kitabı
nızın 31. sayfası
ndaki 1 ve 2.
uygulamaları yapı
nız.
Geçen zaman (h) 0 1 2 3
Alınan yol (m) 0 5 10 15
3
Alınan yol (km)
Geçen zaman (h)
0 1 2
5
10
15
31
Sürati Ölçelim
1.
Koşma Süresi