Isı Akışını Yavaşlatalım
11.
Bazen ısı akışını yavaşlatmaya çalışırız. Örneğin, kış aylarında
evimizde ısı kaybının olmasını istemeyiz. Bunun için çeşitli önlemler
alırız. Bazı maddeler ısı alışverişini yavaşlatır (ısı yalıtkanları).
Bu bilgilerden yararlanarak boyutları belli olan buz küplerinin erimesini engellemek için bir proje
çalışması yapınız.
Proje çalışması için önerilen malzemeler: Gazete kâğıdı, plastik köpük, plastik poşet, talaş, pamuklu
kumaş, yünlü kumaş, boyutları belli olan buz parçaları.
Projenizi hazırlarken:
• Elimizde bulunan bir kâse buzun erimeden kalması için ne yapabiliriz?
Yünlü, koyu renk kumaş parçası ile sarılabilir.
• Soğuk hava depolarında sıcaklık nasıl değişmeden kalır?
Depoların duvar, taban döşemesi de ısı yalıtkanı olan maddelerdir.
• Gıda maddelerini taşımak için kullanılan araçların yalıtım sistemi nasıl çalışır?
Araç yalıtkan madde ile kaplanır. Ayrıca araçların dış kısmı beyaz boya ile boyanır.
• Pikniğe gittiğimizde suyu soğuk olarak saklayabilmek için ne kullanmalıyız?
Termos kullanmalıyız.
Yukarıdaki sorulara cevap arayınız. Proje için belirlediğiniz sürenin sonunda buzların büyüklüğ
ünü tespit ediniz. Çalışmanızı destekleyen bir posteri aşağıdaki boşluğa çiziniz.
PROJE
Öğrencilerin çizeceği posterler değerlendirilecektir.
Aliler oturma odasını, soba yanmasına rağmen bir türlü ısı-
tamıyorlar. Odayı ısıtabilmek için hangi önlemleri almaları gerekir?
Cevabınızı aşağıda verilen noktalı yerlere yazınız.
Kapı ve pencere altları yalıtım maddeleri ile kaplanmalıdır.
Odada yer döşemesi olarak tahta parke ve halı kullanılmalı-
dır.
Öğrencilere, ders kitabının 186. sayfasını inceleterek
onlara, “Ortamına göre maddeleri uzun süre
soğuk ya da sıcak tutmak için alınan önlemlere
yalıtım denir. Örneğin, çeşitli yakıtlardan yararlanalarak
ısıttığımız evlerimizde ısı kaybı yalıtım yoluyla
önlenebilir. Yalıtım, ısı yalıtkanı olan maddeleri
kullanarak gereksiz ısı akışını engellemektir. Günlük
yaşamda kullanılan araç, gereç ve eşyaların
bazılarının iletken olması bazılarının ise yalıtkan olması
istenir. Örneğin, tencere ve tava gibi eşyaları
n iyi iletken olması istenir. Bunun nedeni ısıyı eşit
miktarda ve çabuk ileterek aile bütçesine katkı sağ-
lamaktır.” bilgilerini veriniz.
[!] Uyarı:
3.2 Pişirme amaçlı kap kacak seçiminde iyi ısı
iletme özelliği aranan tek özellik olmayabilir. Toprak
kapların pişirme amacı ile kullanılması, bir
bakıma fırının yüksek sıcaklığına dayanım, bir bakı
ma da ısıyı yavaş ve düzgün iletmenin pişme
kalitesine getireceği katkı içindir. Bu konu öğrencilerce
öğretmen öncülüğünde tartışılabilir.
Öğretmen notu