Büyüklenmek (Kibir)

Her şeyin en iyisini kendisinin bildiğini düşünen ve kendinden başkasını beğenme- yen bir kimseye karşı neler hissedersiniz? Böyle bir kişiyle arkadaş olmak ister misiniz? Nedenini açıklayınız. İslamdinininsakınılmasınıistediğidavranışlardanbiridekibiryanibüyüklenmektir. YüceAllahbüyük- lenmekten kaçınmamızı, alçak gönüllü olmamızı ister. “Küçümseyerek insanlardan yüz çevirme ve yer- yüzünde böbürlenerek yürüme. Zira Allah, kendini beğenmiş övünüp duran kimseleri asla sevmez. Yürüyüşünde tabii ol, sesini alçalt…”(1) buyurur. Peygamberimiz de “Muhakkak ki Allah bana, sizin mütevazı olmanızı vahyetti. Hiçbir kimse diğerine karşı böbürlenmesin ve hiçbir kimse diğerine eziyet etmesin.”(2) buyurmuştur. OKUYALIM, YORUMLAYALIM Abdullah İbni Mesud (r.a.) Anlatıyor Resulü Ekrem (s.a.v.): – Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse cennete giremez, buyurdu. Ashaptan biri (Malik bin Mirare): – Ya Resulallah! İnsan, elbisesinin ve ayakkabısının güzel olmasını sever, dedi. Resulü Ek- rem (s.a.v.) de: – Allah güzeldir, güzelliği sever. Kibir ise hakkı kabul etmemek ve insanları hor gör- mektir, buyurdu Riyâzüs Sâlihîn ve Tercemesi, C 2, s. 44. • Yukarıdaki hadise göre kibir hakkında neler söyleyebilirsiniz? Büyüklenmek; kendini büyük göstermek, büyüklük taslamak, kibir anlamlarına gelir. Peygam- berimiz kibri şöyle tanımlamıştır: “Kibir, gerçeği örtmek ve insanları küçük görmektir.”(3) Bun- dan da anlaşıldığı gibi kibirli insan, gerçeği kabul etmeyerek başkalarını hor görür. Herkesin Allah tarafından yaratıldığını, dolayısıyla değerli olduğunu düşünmez. Kendi kusurlarını da görmez ya da gizlemeye çalışır. Büyüklenen insan kendisini diğer insanlardan bilgi, yetenek, beceri, onur, güzellik gibi yönlerden üstün görür. Kendisinin özel ve ayrıcalıklı olduğunu kabul ederek başkalarını küçümser. Genellikle bu özellikler kendisinde yoktur ancak o var olduğuna inanır. Kendisinin kusursuz olduğunu düşü- nür. Kendisini geliştirmek için hiçbir çaba harcamaz. Bu nedenle büyüklenmek, insanın kendisini geliştirmesini engelleyen bir davranıştır. Büyüklenen kişiler toplumda sevilip sayılmazlar. Hiç kimse böyleleriyle arkadaşlık kurmak istemez. Çünkü insanlar küçümsenmekten ve hor görülmekten hoş- lanmazlar. Her insan değerlidir ve sahip olduğu değere saygı gösterilmesini ister. Dinimizin buyruklarına uyarak büyüklenmekten sakınmalı, alçak gönüllü olmalıyız. Hacı Bektaş Veli, “Kibrin kaynağı şeytan, alçak gönüllülüğünki ise Rahman’dır.”(4) demiştir. Kendimizde bulunan özelliklerin başkalarında da olabileceğini düşünmeli, kimseyi küçümsememeliyiz. Her insanın farklı özelliklerinin olduğunu bilmeli, herkese saygı göstermeliyiz. Ailemizin sahip olduğu para ya da mal başkalarını küçük görüp büyüklenmemize neden olmamalıdır. Verdiği nimetlerden dolayı Allah’a şük- retmeli, ihtiyaç sahiplerine yakınlık gösterip yardımcı olmalıyız. Başkalarının bazı konularda bizden üstün olabileceklerini unutmamalıyız. Onların üstün yönlerini kabullenmeli, bunlardan dolayı onları kutlamalıyız. Onlardaki üstünlüklere gıpta etmeli, bu konularda onlar gibi olmak için çalışmalıyız. Böy- le davranarak hem çevremizdekiler tarafından seviliriz hem de dinimizin buyruğuna uymuş oluruz.