Yakın Çevreye Çağrı
Haziran 01, 2013
…
OKUYALIM, CEVAPLAYALIM
Hz. MUHAMMED’İN HAYATI
de ve nasıl geldiği hakkında çıkarımlarda
bulunmalarını sağlayınız.
7. Öğrencilerinize 66. sayfanın ilk dört
paragrafında yer alan ilk vahyin gelişi ile
ilgili bilgileri okutup “Resim 3.1”i inceletiniz
ve öğrencilerinizin “Ünitemize Hazırlanalım”
çalışmalarından birincisi için yaptıkları araştır-
maları birbirleriyle paylaşmalarını sağlayınız.
8. Öğrencilerinize 66. sayfanın son parag-
rafını okutup onlardan paragraftaki Hz. Hati-
ce ile Varaka bin Nevfel’in sözleri üzerinde
konuşmalarını ve düşüncelerini arkadaşlarıyla
paylaşmalarını isteyiniz. Konunun 67. sayfa-
daki son paragrafı çerçevesinde ilk inen ayet-
lerle Peygamberimize ilahî kitapların sonun-
cusu olan Kur’an-ı Kerim’in gönderilmeye
başlandığını söyleyiniz.
9. İlk inen ayetleri perdeye yansıtıp “Oku-
yalım, Cevaplayalım” etkinliğini yaptırarak
öğrencilerinizin ayetlerde nelere dikkat çekil-
diğini belirlemelerini sağlayınız.
Ölçme ve Değerlendirme
Öğrencilerinizin öğrenme düzeylerini aşa-
ğıdaki sorularla belirleyip değerlendiriniz:
Mekke yakınlarında bir dağ var adı Hira,
Hira Dağı’nda ise mukaddes bir mağara.
Nuru yüce Muhammed orada derin derin,
Sırrını düşünürdü yerlerin ve göklerin.
Bir gün birden bir ışık belirdi mağarada
Bu gelen bir melekti perde yoktu arada:
“Ben Cebrail’im” dedi “Allah gönderdi beni,
Son peygamber olarak görevlendirdi seni.”
İki nur kucaklaştı, Cebrail Muhammed’i
Bağrına bastırarak “Kur’an’ı Oku!” dedi.
Gökhan EVLİYAOĞLU
Çocuk ve Dua, s. 23.
Peygamberimize ilk vahyin indiği Hira Mağarası
• Şiire göre Hz. Muhammed (s.a.v.)’e ilk vahyin gelişi nasıl gerçekleşmiştir? Açıklayınız.
Hz. Muhammed (s.a.v.), 40 yaşına gel-
diğinde, 610 yılının ramazan ayında, yine
Nur Dağı’ndaki mağaraya gitmişti. Orada
derin düşünceler içindeyken mağaranın içi
birden aydınlandı. Peygamberimiz ilk kez
karşılaştığı bu olay nedeniyle kendinden
geçerek bayıldı. Ayıldığında Cebrail adlı
meleği gördü. Cebrail ona,
– Oku, dedi.
Peygamberimiz, “Ben okuma bilmem.”
diye cevap verdi. Bunun üzerine Cebrail onu
kuvvetle sıktı, sonra bıraktı ve ikinci defa,
– Oku, dedi.
Peygamberimiz yine “Ben okuma bil-
mem.” diye cevap verdi. Cebrail onu tekrar
dahakuvvetlicesıktı,bıraktıveüçüncüdefa,
– Oku, dedi.
Bu defa Peygamberimiz, “Ne okuya- Resim 3.1 : Hira Mağarası’nın bulunduğu Nur Dağı
yım?” diye sordu. Bunun üzerine Cebrail,
Kur’an-ı Kerim’in Alak suresinin ilk beş ayetini okudu ve Peygamberimize öğretti.(1)
Sevgili Peygamberimiz yaşadığı olayın etkisiyle titreyerek evine döndü. Eşi Hz. Hatice’ye, “Beni
örtünüz. Beni örtünüz.” buyurdu. Hz. Hatice, Peygamberimizi örttü. Bir süre dinlenen Peygamberi-
miz, kendisine geldikten sonra kalktı ve başından geçenleri eşine anlattı. Bunun üzerine Hz. Hatice
onu, “Allah’a yemin ederim ki, o hiçbir vakit seni yüz üstü bırakmayacaktır. Çünkü sen; akrabaya
yardım edersin, misafire ikramda bulunursun, ihtiyaç sahibinin ihtiyacını giderirsin, yoksulu giydirir-
sin, felaketlere uğrayanlara yardım edersin.”(2) diyerek teselli etti. Hz. Hatice daha sonra bu konuda
bilgi almak üzere Hz. Muhammed (s.a.v.)’i, amcasının oğlu Varaka bin Nevfel’e götürdü. Varaka,
Allah’ın birliğine inanan Haniflerdendi. Tevrat ve İncil’i okumuş, İbranice dilini ve eski dinleri bilen
yaşlı biriydi. Varaka, Peygamberimizi dinledikten sonra şöyle dedi: “Müjde sana ya Muhammed!
(1) Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, C 1, s. 201.
(2) Buharî, Camius Sahih, Bedu’l-Vahy, 2.
66
Allah’a yemin ederim ki sen Hz. İsa’nın haber verdiği son peygambersin. Gördüğün melek, senden
önce Allah’ın Musa’ya göndermiş olduğu Cebrail’dir…”(1) Hz. Muhammed (s.a.v.), Varaka’nın bu
sözleri üzerine rahatladı.
Hz. Muhammed (s.a.v.)’e gelen ilk vahiyle ilahî kitapların sonuncusu olan Kur’an-ı Kerim gön-
derilmeye başlanmıştır.
OKUYALIM, CEVAPLAYALIM
Kur’an-ı Kerim’in İlk İnen Ayetleri
“Yaratan Rabb’inin adıyla oku! O, insanı bir aşılanmış yumurtadan yarattı. Oku!
İnsana bilmediklerini belleten, kalemle (yazmayı) öğreten Rabb’in, en büyük kerem sahi-
1. Peygamberimizin insanları İslam dinine
çağrısı kaç yıl sürmüştür? Bu süre nerelerde
geçmiştir?
2. Peygamberimize ilk inen ayetler hangi-
leridir? Nerede ne zaman inmiştir?
3. Peygamberimize ilk inen ayetlerde
Yüce Allah nelere dikkat çekmektedir?
bidir.”
(Alak suresi, 1-5. ayetler.)
Gelecek Derse Hazırlık
1. Öğrencilerinize “Ünitemize Hazırlana-
lım” çalışmalarından ikincisini yapmalarını
söyleyiniz.
2. Gelecek derste işlenecek konularla ilgi-
li ayet meallerini yansıtmak için asetat veya
slayt hazırlayınız/ hazırlatınız.
• Hz. Muhammed (s.a.v.)’e gönderilen ilk ayetlerde Yüce Allah nelere dikkat çekiyor? Belirtiniz.
1.2. Yakın Çevreye Çağrı
DÜŞÜNELİM
Sizce Hz. Peygamber kendisine ilk vahyin gelişini niçin önce eşi Hz. Hatice’ye anlatmıştır?
İlk vahyin gelişinden bir süre geçtikten sonra Peygamberimiz yine Hira Mağarası’na gitmişti.
Oradan dönerken Cebrail’le karşılaştı. Korktu ve heyecanlandı. Hemen evine gidip Hz. Hatice’ye
“Beni örtünüz.” dedi. Hz. Hatice, Peygamberimizin üzerini örttü. Bu esnada Cebrail, Müddessir
suresinin ilk beş ayetini getirdi.(2)
(1) Buharî, Camius Sahih, Bedu’l-Vahy, 2.
(2) Buharî, Camius Sahih, Bedu’l-Vahy, 3.
67
88
OKUYALIM, CEVAPLAYALIM
Kur’an-ı Kerim’in İkinci İnen Ayetleri
“Ey bürünüp sarınan (Resûlüm). Kalk ve (insan-
ları) uyar. Sadece Rabb’ini büyük tanı. Elbiseni
tertemiz tut. Kötü şeyleri terket.”
(Müddessir suresi, 1-5. ayetler.)
• Yukarıdaki ayetlerde Yüce Allah, Peygamberimiz-
den neleri yapmasını istemektedir?
Yüce Allah, Müddessir suresinin ilk ayetleriyle Hz. Muhammed (s.a.v.)’e insanları dine davet
etmesini buyuruyordu. Peygamberimiz de Allah’tan aldığı emir üzerine insanları İslam’a davet etme-
ye başladı. Çağrısını önce kendisine yakın hissettiği kişilere yaptı. Çünkü onlar İslam’ı daha kolay
kabul edecek ve kendisini destekleyeceklerdi.(1) Hz. Muhammed (s.a.v.)’in çağrısına ilk önce yakın
çevresinden başlaması, İslam dininin yayılmasını kolaylaştırmıştır.
Peygamberimizin yakın çevresinden çağrısına uyan ilk kişi, eşi Hz. Hatice oldu. Ardından köle-
likten kurtarıp evlat edindiği Hz. Zeyd, amcasının oğlu Hz. Ali ve Peygamberimizin yakın dostu olan
Hz. Ebu Bekir İslam dinini kabul ettiler. Bu dört kişiye İslam tarihinde “İlk Müslümanlar” adı verildi.
Hz. Hatice Hz. Ebu Bekir
Hz. Muhammed (s.a.v.)’in
çağrısını ilk kabul
edenler
Hz. Ali Hz. Zeyd
Hz. Muhammed (s.a.v.)’in çağrısına ilk önce yakın çevresinden başlaması ile İslam
dininin yayılması arasındaki ilişki nedir?
OKUYALIM, CEVAPLAYALIM
Hz. Ebu Bekir’in Müslüman Oluşu
Hz.Muhammed(s.a.v.)’inyakınvesamimidostuolanHz.EbuBekir,Mekke’ninilerigelenzen-
gin ve dürüst tüccarlarındandı. Mekke’de büyük bir saygınlığı vardı. Peygamberimiz aralarındaki
güven ve samimiyet sebebiyle ailesi dışındakilerden ilk olarak Hz. Ebu Bekir’i İslam dinine davet
etti.Hz.EbuBekirbuçağrıyıtereddütsüzkabuletti.Aslındao,İslamdinigelmedenöncedeputlara
hiç tapmamış, hiç içki içmemişti. Hz. Ebu Bekir’in Müslüman olmasıyla Peygamberimiz büyük bir
desteğe kavuştu. Onun gayretleriyle Mekke’nin önemli kişileri İslam dinini kabul ettiler.
(M. Asım Köksal, Hz. Muhammed ve İslamiyet, Mekke Devri, s. 145.)
• Hz. Ebu Bekir İslam dininin yayılmasına hangi yönlerden katkı sağlamıştır?
3. Ünite: Son Peygamber Hz. Muhammed
Planlama
Konu
1.2. Yakın Çevreye Çağrı
1.3. Çağrının Yaygınlaşması
Kazanım
2. Hz. Muhammed’in İslam’a çağrısını
neden yakın çevresinden başlayarak yaygın-
laştırdığını açıklar.
Süre: 2 ders saati.
Kavramlar: çağrı.
Değerler: sorumluluk, kararlılık.
Beceriler: Kur’an-ı Kerim meali kullanma,
eleştirel düşünme.
Öğretim yöntem ve teknikleri: soru-ce-
vap, anlatım, örnek olay incelemesi, sonuç
çıkarma, tartışma, tarih şeridi oluşturma.
Kaynak, araç ve gereçler: ders kitabı,
Kur’an-ı Kerim meali, İslam tarihi ile ilgili kay-
naklar, bilgisayar, projeksiyon cihazı/ tepe-
göz, asetat.
(1) Hayati Ülkü, İslam Tarihi, s. 74-75.
68
‹şleniş
1. Öğrencilerinizden 67. sayfada yer alan
“Yakın Çevreye Çağrı” konusunun “Düşüne-
lim” bölümündeki soru ile ilgili görüşlerini arka-
daşlarıyla paylaşmalarını isteyiniz.
2. Konunun ilk paragrafı çerçevesinde
öğrencilerinize, Peygamberimize ikinci vahyin
gelişi ile ilgili açıklama yapınız.
3. İkinci vahiyle gelen ayet meallerini per-
deye yansıtarak öğrencilerinize 68. sayfanın
başındaki “Okuyalım, Cevaplayalım” etkinliği-
ni yaptırınız.
4. Konunun ikinci paragrafından hareketle
Peygamberimizin yakın çevreye yaptığı çağrı
hakkında öğrencilerinizi bilgilendiriniz. Onun,
‹slam dinine çağrıya neden yakın çevresinden
başladığı hakkında öğrencilerinizin düşünce-
lerini alınız.
5. Öğrencilerinizden 68. sayfadaki şema-
yı incelemelerini ve devamındaki paragrafı
okumalarını isteyiniz. Yeşil zeminde verilen
soruyu da cevaplamalarını sağlayınız. Onlar-
dan “Ünitemize Hazırlanalım” çalışmalarından
ikincisi için yaptıkları araştırmalardan yarar-
lanmalarını da isteyiniz.
6. Öğrencilerinize 68. sayfanın sonundaki
“Okuyalım, Cevaplayalım” etkinliğini yaptırı-
nız.