Facebook için görgü kuralları:
1. İnsanlar toplum içinde bir arada yaşamak zorunda oldukları gibi, internet ortamındaki paylaşım ağlarında da bir arada yazışmak zorundalar. O halde bu alanda pek çok nezaket kuralına uymak zorunda olduğumuzu kabul etmek zorundayız.
2. Yazışmalarda iyimser ve hoşgörülü olmalıyız.
3. Olgun/kibar kişiliğe sahip olmak için çaba göstermeliyiz.
4. Katılmadığımız, eleştirmek istediğimiz durumlar için doğru kelimeleri, nazik ifadeleri tercih etmeliyiz.
5. Yeni moda olan etiketle hediye kazan tarzındaki sanal seyyar satıcılık oyunlarına gelmemeliyiz. (bazı apartmanların girişlerinde hala yazıyor: Seyyar satıcılar ve dilenciler giremez! İnternet dünyasının seyyar satıcısı olmayalım.)
6. Küfür, hakaret içerikli cümleler kullanmamalıyız. İtirazlarımızı, medeni tarzda dile getirmeye gayret etmeliyiz.
7. Göstermek istediğimiz resim, videoları, kendi profilimizden paylaşmalıyız. Önümüze gelen herkesi etiketlememeliyiz. Birinin evine girip, onun eşyalarının yerini değiştirmek neyse, facede etiketlemek aynıdır, unutmamalıyız.
8. Eleştirileri yerinde ve zamanında yapmalıyız.
9. Özelimize girmeye çalışan konuşmalardan uzak durmalıyız. Kibarca uyarı yapmalıyız.
10. Hoşumuza gitmeyen etiketlemeleri yapan kişileri listemizden çıkarmalıyız. (ki ben bunu yaptırıyorum ekibime. Saygısızca bir ifade gördüğüm hiç kimseyi facebook listemde tutmuyorum. Anında sildiriyorum. Listemde saygısızlara asla yer yok! Çünkü birisi bir duygusunu paylaşıyor, diğeri onun duygusuyla dalga geçen cümleler yazıyor. Bu duruma müsaade etmiyorum. Kibar, güzel insanların, insani paylaşımlar yapmaları için açtım sayfamı. Kaba saba, kırıcı kişileri ortamda tutmuyorum. Aynısını sizlere de tavsiye ederim.)
11. Hoşunuza gitmeyen eleştiri aldığınız kişileri ciddiye alıp cevap yazmayınız. Yazışmaları karşılıklı tartışmalara çevirmeyiniz.
12. Gerektiğinde özür dilemesini bilmeliyiz. Çünkü karşımızdaki insan!
13. Uygun olmayan kaba, saygısız şakalar yapmaktan kaçınmalıyız.
14. Herkese açık sanal ortamlarımızda kullandığımız resimlerin seçimine dikkat etmeliyiz. (Bazen şikayetler alıyorum, faceden bana sarkıntılık yapıyorlar, diye. Merak edip danışanımın face sayfasına bakıyorum, bu kızcağıza niye sarkıyor insanlar acaba diye. Aman Yarabbi! O ne! Öyle bir resimler atmış ki! Sanki davetiye. Ee bunları eklersen tabii ki insanlar sarkar, dediğimde “Ama kendi sayfama istediğim resmi koyamayacak mıyım? Ailem zaten dışarıda her giydiğime karışıyor. Sayfamda bari rahat olayım.” Diyebiliyor. Bilmem anlatabildim mi?)
15. Kıyafet, bir anlamda dış dünyamızdaki kendi hakkımızda tavsiye mektubudur. Nasıl birisi olduğumuzu, kimliğimizi temsil eder. Sokakta giyinemeyeceğimiz tür giysilerle çekilmiş fotoğraflarımızı internet ortamında kullanmayalım. Sonra şantajcılar başınıza bela oluyor uyarmadı demeyin.
16. İnsanların yanlış anlamasına vesile olacak kavgacı, tahrik edici, sinir edici ifadeleri kullanmamaya özen göstermeliyiz.
17. Aksi görünüm verecek resim, cümle ve sözlerden kaçınmalıyız. (Bazen tesettürlü danışanlarım şikayet ediyor. Faceden sürekli adamlar bana asılıyor diye. Şaşırıyorum doğrusu. Yıllardır internet kullanıyorum, hamdolsun kimse bana asılmadı. Merak ediyorum niye size asılıyorlar diye. Sonra bayan diyor ki “Duvarımdaki yazıdan olabilir mi?” olur ya… “ne duvarınızdaki yazı” diyorum. “Kadınsı seksiliğimle değil, kişiliğimle ilgilenenler bana arkadaşlık göndersin lütfen” yazdım diyor. Bazı cümleler resmen davet etmek için yazılıyor sanki.)
18. Muhatabın düzeyine göre konuşulmalı, argo içeren ifadelerden kaçınılmalı. (Pekçok sanatçı/yazar arkadaşımdan duyuyorum. Normalde yolda görsem selam vermeyeceğim insanlar tarafından saygısız cümleler duymaktan bıktım. Face’imi/twitter’ımı kapatacağım.” diyor. Doğru üsluplarla kullanılırsa insanları birbirine yaklaştırıyor ve mesafeleri kapatıyor sosyal paylaşım ağları. Niye usulüne uygun kullanılmasın ki?)
19. Yeni tanıştığımız kişilere karşı mesafeli davranalım. Kim olduğunu bilmeden iki günde can ciğer kuzu sarması olunmaz! Aman dikkat diyelim.
20. Muhatabımıza konuşma hakkı vermeyi unutmayalım.
21. Her tanıştığımız kişiye kendimiz ve sorunlarımız hakkında bilgi vermeyelim. Dertleşmek için yakınımızdan insanlar seçelim. Yoksa uzmanlara gidelim.
22. Adı sanal olan bu alemin aslında sanal olmadığını, etten kemikten insanlarca kullanıldığını unutmayalım. Karşımızdakini tanımıyor olabiliriz ama hepimiz kendimizi tanıyoruz. Her gün aynada kendimizi görüyoruz. Kendimize yakışmayacak hiçbir davranışı, internet ortamında yapmayalım. Adabı muaşerete en fazla bu ortamda ihtiyaç var…bir kez daha hatırlayalım…
…
Görgü kurallarının faydaları nelerdir biliyor musunuz?
Yazılı olmayan bu tatlı kurallar, insanlarla aranızdaki belirsizliği önler ve davranışlarınızda istikrarlı olmanızı sağlar. İnsanlarla aranızda olan tatlı sınır, cahil ve kırıcı insanların sizi hırpalamasını, incitmesini engeller.
İnsanların zaafları var… ve bu zaaflar ilişkilere zarar verebilir. Temel nezaket kurallarıyla hareket ettiğimizde kişilerin zaaflarından olabilecek en az zararı görüyoruz. Kurallar bizi rahatlatır. Hareket alanımızı genişletir. Dikkatsiz/saygısız insanların pervasızca yapacağı hatalardan bizi korur.
Sevgiyle kalın…
Mehtap KAYAOĞLU (Psikolojik Danışman&Psikoterapist&Aile Danışmanı)